رویکرد توسعه پایدار در کسب و کار بخش اول
واژه آشنای کسب و کار یا بیزینس ؛ به یک سازمان اطلاق میگردد که برای فراهم کردن کالا، خدمات یا هر دو برای مشتری ایجاد شدهاست. لازم به توضیح است که کسب و کار در اقتصاد سرمایهداری حکمفرماست، بدان معنا که بیشتر کسب و کارها که مالک آنها بخش خصوصی است، برای این ایجاد شدهاند که سود ساز باشند و دارایی صاحبشان را بیشتر کنند. کسب و کارها میتوانند سود دار هم نباشند یا مالک آنها دولت باشد. معمولاً در کسب و کار تلاش میشود که سود بیشتر یا فروش بیشتر ایجاد شود و اصطلاحا سهم بیشتری از بازار را به خود اختصاص دهد. اما در شکل دولتی آن بیشتر مشارکت تعداد بیشتری از افراد جامعه اهمیت دارد.
اما آنچه که ما در مقاله حاضر به دنبال آن هستیم ، پایداری کسب وکار است ، همانطور که همه ما با آن آشنا هستیم مقوله های متعددی از داخل و خارج بر هر کسب و کار فشار می آورد و تاثیر بر عملکرد سازمان ها و کسب و کار وارد میکند.
توسعه پایدار، مفهومی است که به واسطه پیامدهای منفی زیست محیطی و اجتماعی ناشی از رویکردهای توسعه یکجانبه اقتصادی پس از انقلاب صنعتی و تغییر نگرش بشر به مفهوم رشد و پیشرفت پدید آمدهاست. این مفهوم تلاش دارد که با نگاهی نو به توسعه، اشتباهات گذشته بشری را تکرار نکند و توسعهای همهجانبه و متوازن را رقم بزند. توسعه پایدار فرآیندی است که آیندهای مطلوب را برای جوامع بشری متصور میشود که در آن شرایط زندگی و استفاده از منابع، بدون آسیب رساندن به یکپارچگی، زیبایی و ثبات نظامهای حیاتی، نیازهای انسان را برطرف میسازد. توسعه پایدار راهحلهایی را برای الگوهای فانی ساختاری، اجتماعی و اقتصادی توسعه ارائه میدهد تا بتواند از بروز مسائلی همچون نابودی منابع طبیعی، تخریب سامانههای زیستی، آلودگی، تغییرات آب و هوایی، افزایش بیرویه جمعیت، بیعدالتی و پایین آمدن کیفیت زندگی انسانهای حال و آینده جلوگیری کند. توسعه پایدار فرآیندی است در استفاده از منابع، هدایت سرمایهگذاری ها، جهتگیری توسعه فناوری و تغییرات نهادی، با نیازهای حال و آینده سازگار باشد. توسعه پایدار که از دهه ۱۹۹۰ بر آن تأکید شد جنبهای از توسعه انسانی و در ارتباط با محیط زیست و نسلهای آینده است. توسعه پایدار فرآیندی است برای به دست آوردن پایداری در هر فعالیتی که نیاز به منابع و جایگزینی سریع و یکپارچه آن وجود دارد. توسعه پایدار در کنار رشد اقتصادی و توسعه بشری در یک جامعه یا یک اقتصاد توسعه یافته، سعی در تحصیل توسعه مستمر، ورای توسعه اقتصادی دارد.
اصطلاح توسعه پایدار نخستین بار توسط باربارا وارد (B.Ward) در اعلامیه کوکویاک Cocoyoe درباره محیط زیست و توسعه در سال 1970 به کار رفت. به دنبال آن پس از گزارشهای باشگاه رم (MODOZE 75) و بنیاد هامرشولد (Daghammarskjold-75) به تدریج توسعه پایدار در طی سالهای دهه ۱۹۸۰ و از زمانی که اتحادیه بینالمللی برای حفاظت از محیط زیست و منابع طبیعی (IUCN-82)، راهبردهای جهانی از محیط زیست و منابع طبیعی با هدف کلی دستیابی به توسعه پایدار را از طریق حفاظت از منابع حیاتی (زنده) را ارائه کرد، مورد توجه جدی و اساسی اندیشمندان و متفکران توسعه قرار گرفت.
باشگاه رم : یک اندیشکده بینالمللی است که اندیشیدن به مجموعه متنوعی از مسائل کلان جامعه بشری را در دستور کار خود قرار دادهاست. این اندیشکده در سال ۱۹۶۸ توسط حدود سی تن از اندیشمندان و سیاستمداران سرشناس کشورهای مختلف تأسیس شد و در سال ۱۹۷۲ به واسطه چاپ گزارش معروف خود به نام محدودیت های رشد به شهرت رسید.
با گزارش کمیسیون جهانی محیط زیست و توسعه (WCED) موسوم به گزارش براندتلند (Our common future 87, Brandt land report) در سال ۱۹۸۷ برای نخستین بار بهطور رسمی مجموعهای از پیشنهادها و اصول قانونی جهت دستیابی به توسعه پایدار برای کشورهای در حال توسعه فراهم آمد. سپس موضوع توسعه پایدار در کنفرانس سازمان ملل متحد در زمینه محیط زیست و توسعه (UNCED-92) در شهر ریودوژانیرو (بهعنوان اجلاس زمین) بهطور گستردهای مورد توجه قرار گرفت و اداره و بهرهبرداری درست و کارا از منابع پایه، طبیعی و مالی و … برای دستیابی به الگوی مصرف مطلوب در صدر برنامههای جهانی قرار داد. بر اساس نتایج این اجلاس، اهداف اساسی مبتنی بر مفهوم توسعه پایدار بدین شرح اعلام شد:
1. تجدید حیات رشد اقتصادی
2. تغییر کیفیت رشد اقتصادی
3. برآورده ساختن نیازهای ضروری اولیه
4. اطمینان از سطح پایداری جمعیت
5. حفاظت از منابع طبیعی و ارتقاء منابع
6. جهتگیری مجدد دانش فنی (دانش بومی)
7. محیط زیست و تصمیمگیری اقتصادی
8. جهتگیری مجدد روابط اقتصادی و بینالمللی
9. اقدام در جهت مشارکتی ساختن توسعه
شاخصههای توسعه پایدار را میتوان در چهار گروه: اجتماعی، اقتصادی، بنیادی و زیستمحیطی مطرح و بررسی نمود.
واژه «sustain» به معنای پایدار میباشد و همچنین در فارسی به معنای حیات، زنده نگهداشتن، استمرار و آنچه که میتواند در آینده تداوم داشته باشد، است. یک ایده و اصطلاح بسیار گسترده، که معانی متفاوت و بسیاری دارد. مفهوم توسعه پایدار، یک نوع تلاش برای ترکیب مفاهیم در حال رشد حوزههایی از موضوعات محیطی در کنار موضوعات اجتماعی-اقتصادی میباشد. توسعه پایدار یک تغییر مهم در فهم رابطه انسان و طبیعت و انسانها با یکدیگر است. این مسئله با دیدگاه دو سده گذشته انسان که بر پایه جدایی موضوعات محیطی و اجتماعی و اقتصادی شکل گرفته بود در تضاد است.
مفهوم توسعه پایدار، پیوسته مورد انتقاد بوده و این انتقاد هنوز ادامه دارد، از جمله این سؤال که در توسعه پایدار چه چیزی دقیقاً باید پایدار بماند؟ استدلال شدهاست که چیزی به نام استفاده پایدار از یک منبع تجدید ناپذیر وجود ندارد، زیرا هر میزان مثبت بهرهبرداری در نهایت منجر به اتمام ذخایر محدود زمین میشود؛ این دیدگاه منجر به این نتیجه میشود که انقلاب صنعتی در کل ناپایدار است. نظر شما خواننده گرامی چیست؟
– مقوله توسعه پایدار در عصر حاضر که عصر مصرف گرایی است ، نمیتواند محقق گردد
– مقوله توسعه پایدار محدود است به استفاده از منابع طبیعی وکاهش آن ، مدیریت ضایعات و …
– پیشنهاد شما خواننده گرامی : ………..
در شماره بعدی با شما به دنبال راهکارها و برنامه های کلان کانادا در خصوص توسعه پایدار خواهیم بود.
گردآوری و تهیه : مجتبی قیصر
مدیرعامل AIOTGRADE