تحلیل اختصاصی – استارتاپ‌ها پدران خود را می‌بلعند؟
- علیرضا سمیعی
فرانتس فانون مبارز انقلابی فرانسوی 60 سال پیش در کتابش نوشت: «انقلاب ها فرزندان خود را مي بلعند.» اما امروز و در دوره حاکمیت فناوری و دیجیتالی‌شدن می‌توان با قدرت گفت: «استارتاپ‌ها پدران و بنیانگذاران خود را می‌بلعند»
ده سال پیش زمانی که تراویس کالانیک نخستین اپلیکیشن حمل‌ونقل اجتماعی با نام اوبر را پایه‌گذاری کرد، هرگز تصور نمی‌شد یک دهه بعد و همزمان با عرضه سهام این شرکت در بورس نیویورک، بر سر حضورش در مراسم دعوا باشد و در نهایت به این مهم نرسد.
او به پول فراوان رسید، جایگاه خوبی در فهرست ثروتمندان جهان با سن کم خود به دست آورد. اما سرعت پیشرفت تکنولوژی بیشتر از تصور او بود و ناچارشد موافقت کند تا برای شرکتی که او پایه‌گذاری کرده بود مدیرعامل جدیدی به نام دارا خسروشاهی منصوب شود.
کالانیک دو سال پیش بعد از مدت‌ها تنش و چند رسوایی پیاپی در اوبر، با فشار 5 سرمایه‌گذار عمده شرکتش استعفا کرد. او پس از اعلام استعفایش گفت: « اوبر را بیش از هر چیزی در دنیا دوست دارم و در این دوره دشوار در زندگی شخصی‌ام، درخواست سرمایه‌گذران را برای استعفا قبول می‌کنم، تا اوبر به جای منحرف شدن از مسیر اصلی، به توسعه‌اش برسد.»
و رفت…
حال به نظر می‌رسد نوبت دومین غول دنیای فناوری جهان است تا بنیانگذارش از صدر آن کنار رود.
مارک زاکربرگ 15 سال پیش فیسبوک را راه انداخت تا بتواند با همکلاسی‌های خودش ارتباط اجتماعی برقرار کند. اما ایده خوب و خلاقانه‌اش سبب شد جمعیتش در یک دهه به پرجمعیت‌ترین کشور جهان برسد!
در پانزدهمین سالگرد تاسیس فیسبوک و پس از رسوایی بزرگ فروش اطلاعات اعضا به چند کمپین انتخاباتی، حال صدای کسانی که می‌گویند زاکربرگ باید از مدیرعاملی فیسبوک کنار برود هرروز بلندتر می‌شود.
الکس استاموس مدیر امنیت پیشین فیسبوک که سال گذشته استعفا کرد، امروز در کنفرانس Collision تورنتو درباره قدرت زیاد مارک زاکربرگ مدیرعامل فیسبوک هشدار داده و تایید کرده است: «مارک باید مدیرعاملی را به فرد جدیدی واگذار کند.»
استوماس معتقد است: زاکربرگ در بخش محصولات می‌تواند حضور موثرتری داشته باشد. اگر مارک زاکربرگ توجه و تمرکز خود را به بخش محصولات اختصاص دهد و سمت مدیرعاملی را به فرد جدیدی واگذار کند، به‌نفع فیسبوک خواهد بود.
این مدیر سابق فیسبوک گفت: با استخدام مدیرعامل جدید، شاهد تغییرات خوبی هم از نظر داخلی و هم از نظر خارجی برای فیسبوک خواهیم بود.
از سوی دیگر کریس هیوز همکلاسی و یکی از شرکای زاکربرگ نیز در اوایل ماه جاری میلادی ضمن انتقاد شدید از شیوه مدیریت وی بر فیسبوک، خواستار لغو مالکیت این شرکت بر اینستاگرام و واتساپ شد.
وی که نقش مؤثری در تجاری‌سازی پروژه فیسبوک داشته با انتشار یادداشتی در نیویورک‌تایمز تأکید کرد قدرت زاکربرگ بی‌نهایت شده است و در امور مختلف سیاسی و تجاری دخالت‌هایی می‌کند که به نفع شخصی اوست نه فیسبوک یا مردم.
حال باید منتظر ماند و دید مارک زاکربرگ همچون تراویس کالانیک، فرزندش را بر خودش مقدم می‌شمارد و از تخت سلطنت کنار می‌رود یا به دیکتاتوری خود ادامه می‌دهد.
