قیمت گذاری یک کسب و کار فعال در کانادا
از آنجا که خرید یک کسب و کار فعال یکی از انتخابهای مؤثر در حوزه کسب و کار است همواره این سؤال وجود دارد که چطور ارزش واقعی یک کسب و کار محاسبه می شود؟
کاری که در واقعیت خیلی علمی نیست ولی راه های علمی و عملی برای نزدیک شدن به قیمت واقعی برای آن وجود دارد زیرا ارزش یک کسب و کار شامل پارامترهای زیادی است و از آنجایی که شاخصهای معنوی هم درگیر این ارزش گذاری می باشد نمی توان پایه علمی برای آن پیدا کرد.
بیایید فرض کنیم میخواهیم یک قهوه خانه را که فعال است بخریم و مالک فعلی این کسب و کار از ما که خریدار هستیم خواسته که پیشنهاد قیمتی خود را به وی بدهیم.
چه راههایی برای این برآورد وجود دارد؟
آیا برویم سراغ دفاتر حساب و کتاب و ترازنامه های مالی؟
آیا تعداد مشتری های آن را ملاک قرار دهیم؟
در چه بازه زمانی این ملاکها را بررسی کنیم؟
آیا برای موقعیت این کسب و کار هم ارزشی در نظر بگیریم؟
آیا سوابق و اخلاق حرفه ای مالک فعلی در محاسبات منظور می شود؟
آیا راهی برای ارزش گذاری شهرت و قدمت یک کسب و کار و یا برند آن وجود دارد؟
تاثیر وضعیت و تعداد نیروهایی که در این قهوه خانه شاغل هستند چیست؟
آیا مقایسه کسب و کارهای مشابه راه درستی برای برآورد ارزش کسب و کار است؟
وقتی سؤالات فوق و خیلی سؤالات دیگر در ذهنمان شکل می گیرد آنوقت متوجه می شویم که این کار چقدر می تواند پیچیده باشد و در بعضی موارد غیر ممکن می نماید. نگران نباشید این در مورد فروشنده هم صادق است. پس این مطلب را همواره بخاطر داشته باشید که شما پیشنهاد دهنده قیمت هستید و در آنطرف هم فروشنده ای وجود دارد که علاقمند است کسب و کار خود را به هر دلیل بفروشد و تصمیم گیر نهایی در رد و یا قبول پیشنهاد شما، اوست و چون این تصمیم می تواند خارج از ملاکهای محاسباتی باشد پس دقت و ملاحظات محاسباتی شما خیلی هم مهم نیست.
در اکثر مواقع به چهار روش این ارزشیابی صورت میگیرد
-
ارزیابی دارایی ها
-
ارزیابی درآمد بالقوه آتی
-
ضریب درآمد
-
فروش مشابه
برای توضیح هر روش بگذارید برگردیم به مثال خودمان.
ارزیابی دارایی ها
اولین کاری که می توانید بکنید اینکه به دارایی های قهوه خانه نگاهی بیاندازید و ببینید که این دارایی ها چه هستند و ارزششان در صورتی که دارایی های نقدی نیستند چقدر برآورد میشود؟
بعد می توانید موجودی کالا و انبار را ارزش گذاری کنید (البته اگر کسب و کار از نوع خدماتی باشد طبعا موجودی انباری وجود ندارد مگر مواد مصرفی).
تجهیزات و امکانات و ابزار و ماشین آلات هم میتواند ارزش گذاری شود.
تمام این ارزش گذاری ها هم براساس قیمت روز و کیفیت و البته کارآیی آنها انجام می شود.
اگر قهوه خانه ترازنامه مالی داشته باشد قطعا بخش عمده ای از این اطلاعات از آنجا قابل استخراج است.
البته اگر کسب و کار فاقد دفاتر مالی منظم و دقیق است باید بیشتر مراقب باشید و برای ورود به این معامله تصمیم عجولانه نگیرید.
دلیل آن هم این است که اگر دفاتر مالی منظم و دقیقی وجود ندارد چگونه مالک فعلی مطمین است که کسب و کار وی سودآوری دارد؟
جمع این اعداد با کسر تعهدات و بدهیهای فعلی و آتی شما را به قیمت واقعی قهوه خانه نزدیک می کند.
ارزیابی درآمد بالقوه آتی
روش بعدی این است که جریان ورود پول را به این کسب و کار اندازه گیری کنید و ببینید فروشها از لحاظ تعداد و مبلغ و ثبات و توسعه در حال حاضر چگونه است و آیا مدارکی برای اثبات عملکرد گذشته وجود دارد که به شما کمک کند این بررسی را دقیق تر انجام بدهید؟ توجه کنید که در این روش شما باید یک نرخ سود تعیین کنید و برای محاسبه آن از مثال زیر کمک بگیرید
فرض کنید مدارک مالی قهوه خانه سود متوسط خالص بیست هزار دلاری را نشان می دهد و شما فکر می کنید که نرخ بهره در حال حاضر پنج درصد در سال است. بنابراین برای محاسبه ارزش این قهوه خانه کافیست عدد بیست هزار را به پنج درصد تقسیم کنید که می شود چهارصد هزار دلار.
توجه داشته باشید بین فروش و درآمد تفاوت بسیاری وجود دارد.
از طرفی بین درآمد و سود خالص هم تفاوت وجود دارد.
ضریب درآمد
یکی دیگر از راههای ارزش گذاری یک کسب و کار ملاک قراردادن درآمد آن کسب و کار است.
در این روش اگر درآمد یک کسب و کار مثلا صد هزار دلار در سال است شما می توانید (اگر آن کسب و کار سایر مواردی منطبق با خواسته های شما دارد) آن را بین یک تا سه برابر این درآمد ارزش گذاری کنید که البته این ضریب کاملا به نوع کسب و کاربستگی دارد . توجه کنید که اگر کسب و کاری که میخواهید بخرید از نوع خدماتی است معمولا ارزش گذاری با ضریب یک برابر درآمد مناسبترین نرخ است ولی باز هم این یک پیشنهاد متکی به تجربه است که در مثال ما می شود بین صد تا سیصد هزار دلار و شما باید از روشهای دیگر هم کمک بگیرید تا این عدد در این بازه به رقم واقعی نزدیکتر شود ولی انچه مهم است این است که در مثال ما، قهوه خانه حداکثر سیصد هزار دلار می ارزد.
فروش مشابه
در روش آخر شما به قیمت کسب و کار مشابه که اخیرا معامله شده متوسل میشوید و در این روش معمولا محاسبات سه روش اول بکار نمیاید و برای این کار از اطلاعات مشاورین خرید و فروش کسب و کارها و تحقیق در حوزه های مختلف میتوانید برآورد را انجام دهید.
همواره توصیه میشود برای برآورد قیمت یک کسب و کار از یک کارشناس این امر استفاده کنید.
در کانادا به این افراد مشاور حسابرسی کسب وکار میگویند که الزاما عضو رسمی موسسه حسابرسان رسمی کسب و کار کانادا
((Canadian Institute of Chartered Business Valuators (CICBV) هستند. شما میتوانید به آنها برای گرفتن مشاوره تخصصی مراجعه نمایید.
ویژنتو را دنبال کنید. ما قصدمان این است که در کنار شما و برای شما اطلاعات مورد نیاز کسب و کار در کانادا را بررسی و اطلاع رسانی کنیم.
