004 جرمی بنتام: راهی به سوی شادمانی
جرمی بنتام می‌گوید مهم‌ترین مسئله، شادمانی بیشترین تعداد از افراد جامعه است.
💡 ایده‌ها، اقتصاد جهان با چه تئوری‌هایی اداره می‌شود.
راهی به سوی شادمانی
جرمی بنتام می‌گوید مهم‌ترین مسئله، شادمانی بیشترین تعداد از افراد جامعه است.
جرمی بنتام در سال 1748 در شهر لندن به دنیا آمد.
در سالهای 1763 و 1766، یعنی زمانی که هنوز 20 ساله هم نشده بود، از کویینز کالج آکسفورد، مدارکی دانشگاهی – معادل کارشناسی و کارشناسی ارشد امروز – دریافت کرد.
هم جان استوارت میل قرن هجدهمیِ لیبرال تحت تاثیر او بود، هم میشل فوکوی چپگرای قرن بیستمی.
او نهایتا آنقدر زنده ماند تا انقلاب فرانسه و حتی لشکرکش یهای ناپلئون را ببیند و نهایتا در همان شهر لندن، زمانی که 84 ساله بود، درگذشت.
جرمی بنتام : فایده گرایی و اقتصاد پولی
تفاوت اقتصاد پولی بنتام با اقتصاد پولی ریکاردو هر دو شباهت با هنری تورونتون داشتند
او تاکید بر گسترش پولی داشت
بنتام 260 سال پیش، درکی بسیار امروزی از اقتصاد داشت.
به “پس انداز اجباری” و “میل به مصرف” پرداخت.
رابطه ای بین پس انداز و سرمایه گذاری
همین چند مسئله امروزه به مواد خام تحلیل رابطه بین درآمد و اشتغال و کلیت اقتصاد تبدیل شده اند.
دیدگاه های پولی بنتام بسیار نزدیک به مفاهیم بنیادی بودند که در الگوی تصمیم گیری فایده گرای خود بسط داده بود.
بنتام از اولین مدافعان اقتصاد رفاهی بود
الگوی تصمیم گیری بنتام، که یک سرش به اخلاق کشیده شد و سر دیگرش به اقتصاد، این امکان وجود داشت که لذت و الم را بر اساس ارزششان طبقه بندی کرد.
بنتام نام این ارزش را “بُعد” می گذاشت
مثال های بُعد را هم از قبیلِ شدت، مدت و قطعیتِ لذت یا الم میدانست
همین نوع نگاه بنتام باعث شد که بعد ها اصلِ به حداکثر رسانی، به مبنایی اساسی در علم اقتصادِ مصرف کننده محور تبدیل شود و در تحلیل بنگاه ها و کلیت یک اقتصاد رفاهی هم به کار بیاید.
فایده گرایی: “پانومیون” به معنی یک کد قانونی فایده گرای کامل است.
او نه تنها اصلاحات اجتماعی و حقوقی بسیاری را پیشنهاد داد، بلکه مبنایی اخلاقی را برای این اصلاحات پیشنهاد کرد، که باید هم زمان با آن به کاربسته شود.
در این فلسفه جدید “فایده گرایی” اصل موضوع بود.
مبنای سنجیدن عمل خطا و صحیح، میزان شادمانی افراد پرتعدادی از جامعه است.
به نظر بنتام:
بهترین کار، کاری بود که تعداد بیشتری از مردم جامعه را بسیار زیاد شاد کند.
خود بنتام ادعا می کرد که این ایده را از جوزف پریستلی (https://en.wikipedia.org/wiki/Joseph_Priestley) گرفته است،
گرچه پریستلی نهایتا به این نقطه می رسید که
“شادمانی اعضایی که اکثریت هر کشوری را تشکیل می دهند، استاندارد بزرگی است که هر چیز مربوط به کشور، در نهایت باید با آن سنجیده شود.
“اصل بزرگ ترین شادی”
منظور بنتام از “شادی”، چیره شدن “لذت” بر “الم” است.
بهترین راه برای شناختن آن اشاره به متن خود بنتام در کتاب اصول اخلاق و قانون گذاری است.
طبیعت، بشریت را تحت سلطه دو ارباب قرار داده است: لذت و الم.
فقط از زاویه این دو است که می توانیم بگوییم، چه باید بکنیم، و تعیین کنیم که کار صحیح کدام است.
از یک سو معیار صحیح و خطا، و از سوی دیگر زنجیره علت و معلول، به شادی و الم بسته شده اند.
همین دو هستند که در هرچه می کنیم، می گوییم و می اندیشیم، حاکم بر ما هستند.
بنتام مدافع “خودپرستی روان شناختی“
نوع دیدگاه بنتام و جان استوارت میل ، علی رغم تمام تفاوت های آشکاری که دارند، امروزه یکی از بهترین ابزارهایی است که برای تحلیل اجتماعی بازار می توان به کار گرفت.
#اقتصاددانان_تاریخی
