گزارش ویژه: کرونا و سلامت روان
تاثیرات درازمدت اپیدمی کرونا بر سلامت روان

دکتر نغمه فرازی

  همه گیری COVID-19 موجب شده که متخصصان بهداشت و درمان ساعت های طولانی در شرایط متشنج کار کرده و خود در معرض خطر ابتلا به ویروس قرار گیرند.

 برخی از خانواده ها به دلیل بیماری، چندین عزیز خود را از دست داده اند.

 برخی دیگر نیز شغل و درآمد خود را از دست داده اند.

روابط اجتماعی و دیدارهای دوستانه برای کودکان و بزرگسالان به حداقل رسیده است.

به گفته کارشناسان، اثرات طولانی مدت احتمالی در ارتباط با همه گیری ویروس کرونا وجود دارد که در این فرصت به برخی از أنها اشاره می کنیم: 

برای عموم مردم، استرس های مربوط به رعایت فاصله اجتماعی می تواند باعث بروز اختلالات اضطرابی، دلسردی، افسردگی و احساس فرسودگی شوند.

 آنچه از اضطراب و تغییرات خلقی شروع می شود و مردم آن را بسیار موقتی می دانند، متاسفانه هر چه مدت طولانی تری ادامه یابند می تواند به اختلالات اضطرابی یا افسردگی مداوم تری تبدیل شود.

کادر بهداشتی و درمانی علاوه بر اینکه در معرض خطر ابتلا به COVID-19 قرار دارند، بدلیل شرایط قرنطینه و ارتباط مداوم با شرایط پر استرس و دوری از خانواده، نسبت به جمعیت عمومی,  بیشتر در معرض خطر ابتلا به افسردگی شدید می باشند.

افرادی که به ویروس کرونا مبتلا شده اند نیز در معرض خطر افسردگی و یا اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) قرار دارند.

بهبود یافتگان نیز ممکن است بدلیل استرس دوره قرنطینه یا دوره بستری در بیمارستان دچار مشکل شوند.

 کسانی که اعضای خانواده یا دوستان خود را به دلیل COVID-19 از دست داده اند نیز چنین هستند.

استرس پس از حادثه ( PTST) زمانی ایجاد می شود که فرد یک واقعه آسیب زا را تجربه می کند و برای سالها احساسات و هیجانات او تحت تأثیر آن واقعه قرار می گیرد. فرد ممکن است آن واقعه آسیب زا را از طریق کابوس یا بازگشت به عقب زنده کند و یا احساس خشم ، ترس یا غم و اندوه را در زمان مواجه با شرایط مشابه تجربه کند.

افرادی که قبلاً مشکل سوءاستفاده از مصرف مواد دارند نیزممکن است تحت تأثیر همه گیری قرار بگیرند.

به گفته کارشناسان سلامت، از زمان بروز همه گیری، میزان افرادی که از مواد یا الکل  استفاده می کنند افزایش یافته است.

افرادی كه با اعتیاد دست و پنجه نرم می كنند، بدلیل اختلال در روشهای مقابله با شرایط پراسترس، بیش از سایر افراد در زمان همه گیری، دچار مشکل خواهند شد. دقیقاً مانند کسانی که قبلاً با مسائل و مشکلات سلامت روان درگیر بوده اند.

 این افراد در این شرایط در معرض خطر عود و یا تشدید علائم قرار دارند.

 نحوه واکنش کودکان به شرایط همه گیری و هرگونه عوارضی که در طولانی مدت تجربه می کنند، به سن آنها و میزان تأثیرپذیری آنها بستگی دارد.

 برای بچه های سنین مدرسه، یکی از سخت ترین کارها، آموزش آنلاین و نحوه کنارآمدن با این مسئله است.

 اینکه کودکان چگونه می توانند با دوستانشان در ارتباط بمانند نیز بسیار مهم است.

  نوجوانان چیزهای بیشتری در مورد آنچه در جهان می گذرد می دانند و اطلاعات را بهتر و ساده تر می گیرند که البته همه آنها اطلاعات خوبی نیستند.

 نوجوانان همچنین ممکن است با از دست دادن نقاط عطف تحصیلی که رشد و پیشرفت آنها را نشان می دهد، احساس از دست دادن یا اندوه را تجربه کنند.

افراد میانسالی که شغل خود را از دست داده اند ممکن است احساس از دست دادن هویت یا جایگاه خود در زندگی خانوادگی را داشته باشند.

 از دست دادن شغل و از دست دادن درآمد به خودی خود مشکل بزرگی است اما این مسئله می تواند منجر به از بین رفتن ارتباطات اجتماعی فرد نیز بشود و فرد هر هویتی که با شغل او در ارتباط بوده است را نیز از دست بدهد. 

حال که به تاثیرات مخرب و طولانی مدت این همه گیری واقف هستیم، شایسته است که مکانیسم های مقابله مثبتی را برای کمک به سلامت روان خود در آینده تمرین کنیم.

به جای اینکه به موادی مانند الکل یا کافئین پناه ببریم، عادت های مثبت مقابله با استرس مانند پیاده روی، ورزش، مدیتیشن، تنفس عمیق، تماشای تلویزیون، حضور در جمعهای مجازی دوستان را حتی اگر برای یک مدت زمان کوتاه باشد تمرین کنیم.

همچنین مهم است که از احساسات خود آگاه باشیم و در صورت نیاز، با کارشناسان بهداشت روان تماس بگیریم.